Domates dalında, çiftçi öfkeden kızardı

SALÇALIK domateste fiyatlar dibe vurunca, üretici mağdur oldu. İzmir’de Bergama- Kınık bölgesinde tohumluk mısır ve ayçiçeği üreten çiftçi, bu ürünlerdeki stok fazlalığı nedeniyle bu yıl salçalık domates ekti, ama yüzü yine gülmedi. Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, "Üretici bir üründen diğerine savruluyor ama savrulduğu yerde çarpılıyor" dedi.

Türkiye’de 2014 yılı itibarıyla toplam domates üretimi 11 milyon 850 bin ton oldu. Bu yıl ise yüzde 5.5 artışla 12 milyon 500 bin tona ulaşması bekleniyor. Toplam domates üretiminin yüzde 67’sini sofralık, yüzde 33’ünü ise salçalık domates oluştururken özel sektöre ait olan salça fabrikaları üretimdeki fazlalık nedeniyle, salçalık domatesin kilogramını 12 kuruştan almaya başladı. Yılbaşında salça fabrikalarıyla 23 kuruşa teslimat için sözleşme yapan çiftçiler bile mağdur oldu. İddiaya göre salça fabrikaları serbest piyasada fiyat bu rakamın çok altına düşünce sözleşme yaptığı üreticiden bile domates almadı. Geçen yıl ortalama 20 kuruşluk salçalık domates fiyatına tepki gösteren üreticiler, bu yıl bu rakamın da neredeyle yarıya düşmesiyle perişan oldu.

İzmir’de Bergama- Kınık bölgesinde tohumluk mısır ve ayçiçeğinden bu ürünlerdeki stok fazlalığı nedeniyle bu yıl salçalık domatese yönelen çiftçiler de dalında kızaran domatesleri ne yapacağını kara kara düşünüyor. Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, salça fabrikalarının domatesin kilogramına en az 40 kuruş vermesi gerektiğine dikkat çekerek, şunları söyledi:

"Geçen yıl İzmir’de 80 bin dekar olan tohumluk üretim alanı bu yıl 35- 40 bin dekara kadar düştü. Üreticinin çoğu domatese yöneldi. Çiftçi, bir üründen diğerine savruluyor ama savrulduğu yerde çarpılıyor. Domatesin dekarda 220 lira fide maliyeti var. Tarla kirlası, bakımı, gübresi, sulaması, toplaması ile maliyet dekarda 1500 lirayı buluyor. Dekar başına ortalama verim, 7- 8 ton civarındadır. Domatesin kilogramını 20 kuruştan satsa 1600 lira yapar ve ancak maliyetini karşılar. Oysa çiftçiden 12 kuruşa alınıyor. Çiftçi tamamen zararda. Bir kısmını kurutmalık domates olarak satabilir ama onun da kilogramı 30 kuruş. Hesap ortada. Çiftçinin kaderi değişmeli. Bu tarımın çöküşü demek. Salça fabrikaları domatesi kilogramı en az 40 kuruştan alması gerekiyor ki üretici para kazansın. Tüketiciye yansıyacak fiyat, üreticinin üreticinin sırtından finanse edilemez."